Partnergeweld, chronische ziekte of nooit geleerd hoe je met geld moet omgaan: mensen raken om allerlei redenen in armoede of schulden. Wat de reden ook is, een stigma helpt hen niet verder. Openlijk praten over armoede en begrip hebben voor hun situatie wel. Ervaringsdeskundige Nasrien Nasibdar is de schaamte voorbij en doorbreekt het taboe op armoede.
Naïef, noemt Nasrien haar jongere zelf. Ze ging uit van het goede in de mens, maar kreeg een relatie met een man die niet goed voor haar was. Hij dronk en blowde te veel en mishandelde haar. Zij probeerde te overleven en zo goed mogelijk voor haar kinderen te zorgen. Al snel stapelden de problemen zich op. Ondanks dat ze werkte, lukte het niet meer om de rekeningen te betalen. ‘Er kwamen maatschappelijk werkers en schuldhulpverleners over de vloer’, vertelt Nasrien. ‘Dan krijg je al snel een stempel en dat gaat continu door.’
Uit angst om haar kinderen kwijt te raken, hield ze de instanties zoveel mogelijk op afstand. ‘Als er geweld in huis is, dan ligt de focus al meteen op de kinderen’, zegt ze. ‘Tegelijkertijd werden al mijn meldingen bij 112 niet geregistreerd.’ Gelukkig lukte het Nasrien om haar vriend te verlaten. Ze ontmoette een nieuwe vriend en vond een baan als werkconsulent bij de gemeente. Ondanks haar baan, bleef het financieel lastig voor haar. Collega’s wisten van haar situatie af. ‘Ik kreeg dan wel eens broodjes die over waren, of ik kreeg kleding van een collega’, vertelt ze. ‘Maar niemand hielp met een structurele oplossing.’
Niet als nummer
Daar liggen nog kansen voor werkgevers. ‘Als werkgever moet je streng zijn waar dat nodig is, maar je kan wel als mens met je werknemers omgaan’, zegt Nasrien. ‘Behandel ze niet als sofinummers. Probeer iemand die ziek is bijvoorbeeld niet meteen te ontslaan, maar kijk of er iets anders is wat diegene nog wel kan.’
Want Nasrien verloor haar baan toen ze ziek werd. ‘De artsen gooiden het lange tijd op klachten door de stress, maar ik bleek een auto-immuunziekte te hebben. Ik kon niet meer werken door die ziekte. Mij was beloofd dat ik gemakkelijk kon doorstromen naar de bijstand, maar ik moest alles opnieuw aanvragen.’
Dat kostte tijd en de financiële problemen stapelden zich opnieuw op. ‘Iedereen uit de buurt wist dat we in armoede leefden’, zegt Nasrien. ‘Mensen zagen me in de winter zonder sokken lopen en docenten zagen mijn kinderen op Crocs naar school gaan. Ik mocht gelukkig bij een buurmeisje warm water halen, maar van de rest kreeg je niets meer dan een stempel. Als je een keer mooie sneakers had gekregen via iemand van de Voedselbank, of omdat je een mobiele telefoon hebt, denken mensen meteen dat je boven je stand leeft.’
Open en eerlijk
Nasrien was de boze blikken en opmerkingen zat. Ze begon haar verhaal te vertellen, om te benadrukken dat in armoede leven niet je schuld is. ‘Ik vond het belangrijk om ook open en eerlijk tegen de kinderen te zijn’, legt ze uit. ‘Kinderen voelen je aan, al als ze heel jong zijn, dus beter vertel je gewoon wat er aan de hand is.’
Nasrien en de kinderen deden mee aan bewustwordingscampagnes, kwamen in gesprek met prinses Laurentien, werden geïnterviewd voor tv-programma’s. ‘Daar kwamen hele vervelende reacties op’, zegt ze. ‘Mensen vinden dat ik de vuile was buiten hang, maar praten over iets wat jóu is overkomen is geen vuile was buiten hangen. De reacties op mijn verhaal laten zien dat er nog veel onwetendheid is over armoede. Dat geeft mij kracht om door te gaan.’
Nooit opzet
Niemand raakt met opzet in armoede, dat is de belangrijkste boodschap die Nasrien wil meegeven. ‘Sommige mensen hebben gekke dingen gedaan’, zeg ze, ‘maar wat dan nog? Je weet niet van tevoren hoe slecht iets kan aflopen. Of als je verslaafd raakt, dan zit daar vaak ook een ander probleem achter. Niemand denkt ooit: “Nou, ik ga er eens lekker voor zorgen dat ik in de armoede beland.”’
Met haar verhaal hoopt Nasrien dat anderen de schaamte overwinnen en durven te praten. ‘Niet alleen over armoede, maar over alles’, zegt ze. ‘Je zal mensen over je heen krijgen, maar je situatie is niet jouw schuld. Anderen kunnen niet helpen als ze niet weten wat er speelt. En hoe erg het leven ook tegen zit, hoe graag je de hoop wil opgeven, probeer naar de toekomst te blijven kijken. Op een dag zal er een deur opengaan.’
Meer lezen?
Het creëren van bewustwording en inzicht geven in wat armoede écht is, is een van de pijlers van Warm Rotterdam. Maar een fractie van de mensen in armoede heeft boven de eigen stand geleefd. De meeste mensen raken in armoede of kampen met schulden door externe factoren, zoals scheidingen, ziekte of een baan kwijtraken. Lees meer over onze structurele oplossingen.