"Arme mensen doen domme dingen."

Hersenonderzoek laat zien dat langdurige armoede een ingrijpend effect heeft op het brein en daarmee op het cognitief vermogen. Met als gevolg dat arme mensen prima acute problemen kunnen oplossen, maar dat ze minder goed zijn in het ontwikkelen van duurzame oplossingen. Het armoedebeleid moet daarmee rekening houden.
Lees hier het artikel in de Groene Amsterdammer.

Dossier armoede in NRC

Het effect van de crisis is nog steeds voelbaar. De groep ‘langdurig armen’ – zij die al vier jaar een laag inkomen hebben – groeide in 2016 met 16.000 naar ruim 400.000 personen. NRC gaat in het dossier armoede opzoek naar de vraag wat armoede in Nederland is.
Bekijk het armoededossier van NRC hier.

Beata Elistrina van Raemdonck

Beata Elistrina van Raemdonck

Ik ben in armoede opgegroeid. Tijdens de viering van As-woensdag werd mij gevraagd: “Vasten jullie uit religieuze overtuiging?” Dan zei ik: “Nee. Wij vasten elke maand, omdat na drie weken het geld op is.”
Mijn ouders zijn in 1955 Indonesië uitgezet, toen Soekarno aan de macht kwam. Vlak daarna ben ik in Zandvoort geboren. Na talloze verhuizingen belandde ik dertig jaar geleden in Rotterdam. Ik kreeg twee kinderen en deed veel vrijwilligerswerk waaronder in de vrouwenopvang, slachtofferhulp en op het gebied van armoede en huiselijk geweld.
In 2007 ging ik scheiden. Ik kreeg te maken met de uitkeringsinstanties. Vanuit mijn werk kende ik de regels. Toch was het niet makkelijk. Nog steeds niet. Ik solliciteer op allerlei functies, maar word nergens uitgenodigd. Te oud denk ik.
Toen mijn zoon 18 werd, ben ik honderd euro per maand gekort. Maar mijn zoon heeft geen eigen inkomen. Hij leent geld om te kunnen studeren. Ik krijg nu 992 euro per maand. De afgelopen jaren zijn de vaste lasten alleen maar toegenomen. Dan moet je elk dubbeltje drie keer omdraaien.
De hoge vaste lasten zijn amper op te brengen. Zoals de heffingen en belastingen. Een meer-persoonshuishouden betaalt elk jaar 328 euro aan de gemeente voor afvalstoffen en rioolheffing. Het scheelde dat we die afvalstoffenheffing niet hoefden te betalen. Aan de waterschappen betaal je nog eens 154 euro elk jaar. Daar is een kwijtschelding van 99,70 blijven bestaan voor minima. Maar twee jaar gelden nog werd alles kwijtgescholden.
Arm zijn is erg slecht voor het milieu. Je bent gedwongen om goedkope producten aan te schaffen, die zijn vaak niet duurzaam. Ik besteed veel tijd aan boodschappen doen. Elke week ga ik verschillende winkels af voor aanbiedingen. Het is jammer dat ik geen boodschappen kan doen bij de  lokale buurtwinkels, de groenteboer en de slager. In arme wijken is het hele aanbod verschraald. Armoede doet iets met de wijk. Juist de lokale buurtwinkeltjes zijn belangrijk voor de binding tussen mensen.
Voor het vele goede werk dat Beata in Alexanderpolder verricht heeft zij in 2016 de Mia van Ieperenprijs ontvangen.

Presentatie Manifest Rotterdam Schuldvrij!

Op woensdagavond 14 maart 2018 presenteerden we het Manifest ‘Rotterdam Schuldvrij!’ in een bomvolle Pauluskerk. We overhandigden het Manifest aan acht politieke fracties. Schulden zijn een groot problemen en drijven mensen diep de armoede in. Ruim 100.000 stadgenoten hebben schulden. Ruim een kwart daarvan heeft schulden die zo groot zijn dat ze niet of nauwelijks nog kunnen worden afgelost. Tegelijkertijd bereikt maar 8% van de mensen de gemeentelijke Kredietbank. Hulp is voor veel mensen onbereikbaar.
Manifest Rotterdam Schuldvrij!
Het Manifest doet vijf aanbevelingen om de grote schuldenproblemen in Rotterdam op te lossen:

  1. Zorg voor samenhang: geef de overheid 1 gezicht voor schuldhulpverlening. Geef mensen met schulden een individuele, professionele hulpverlener, op basis van hun hulpvraag en van hun individuele situatie. Rust de wijkteams toe om schulden eerder te herkennen en op tijd door te verwijzen naar de schuldhulpverlening. Signalen van woningbouwverenigingen of van nutsbedrijven moeten serieus worden opgevolgd.
  2. Maak het aanvraagproces voor een schuldregeling veel eenvoudiger. Verlaag de drempels. Geef meer bekendheid aan de Vraagwijzers en aan de dienstverlening.
  3. Geef meer mensen een perspectief op een schuldvrij bestaan. Ook mensen met een hypotheek of een eigen huis, mensen met een inkomen, mensen met een bedrijf, mensen die net gescheiden zijn en wiens boedel nog niet verdeeld is en anderen die een kleinere schuld hebben, moeten in aanmerking kunnen komen voor effectieve hulp. Daarnaast moeten mensen een perspectief hebben op de aflossing van hun schulden binnen een redelijke termijn of op kwijtschelding.
  4. Stop met het beboeten van schulden en stop met het berekenen van rente op uitstaande schulden van de gemeente.
  5. Stop de wanpraktijken bij de incassobureaus. Verzeker dat Rotterdamse gemeentelijke schulden niet verhandeld worden aan derden. Rotterdam doet zaken met 1 incassobureau dat geen winsten maakt aan andermans schulden.

Tot slot: om de resultaten na een nieuwe raadsperiode goed te evalueren, is het belangrijk om op het moment van aantreden rechtvaardige criteria af te spreken en een nulmeting te laten uitvoeren door een onafhankelijke organisatie, onder gezag van het nieuwe college.

Hoogste tijd voor actie 

Om de politiek te bewegen tot maatregelen presenteerde Warm Rotterdam het Manifest Rotterdam Schuldvrij aan de politieke fracties. Dominee Dick Couvée overhandigde het Manifest aan Josine Strörmann (SP), Kevin van Eikeren (PvdA), Alex Hallema (CDA), Jasmine Foullani (Nida), Munish Ramlal (D66), Lies Roest (GL), Setkin Sies (CUSGP) en Pascal Lansink Bastemeijer (VVD).

Politiek zegt toe: over een half jaar nemen we de stand van zaken op.

De politici zegden toe zich sterk te zullen maken om de problemen echt aan te pakken. Zij nodigden Warm Rotterdam, de Pauluskerk en het publiek uit over een half jaar de stand van zaken op te nemen. Daar gaan wij ze aan houden!
Voorafgaand aan de presentatie van het Manifest deed onderzoeksjournalist Thomas Muntz uit de doeken hoe de handel in schulden mensen diep het moeras in drijft en opzadelt met torenhoge schulden, die zij onmogelijk nog kunnen aflossen. “Het is heel duur om arm te zijn”, aldus Muntz. “Maak het verdienmodel van bedrijven die schulden opkopen onaantrekkelijk.”
Wil Tiemeijer besprak het WRR-rapport: ‘Eigen Schuld?’ en liet onder meer zien hoe stress mensen in een overlevingsstand zet en ervoor zorgt dat zij andere, vaak onverstandige beslissingen maken. Kees de Waijer, van de Rotterdamse Rekenkamer, analyseerde het Rotterdamse gemeentebeleid. In 2015 lukte het slechts 8% van de mensen met schulden om een aanvraag te doen bij de Gemeentelijke Kredietbank Rotterdam. Terwijl we allemaal weten dat boete op boete en rente op rente de schulden razendsnel doen toenemen. “Maak  het aanvragen van schuldhulp eenvoudiger, zorg voor individuele begeleiding, let beter op signalen uit de wijk en stel je pro-actiever op”, was zijn advies.
 

WRR: ‘Overheid overschat financiële zelfredzaamheid burgers.’

Eigen Schuld?

Problematische schulden ontstaan mede doordat de overheid te hoge verwachtingen heeft van de financiële zelfredzaamheid van burgers. Voor veel mensen zijn de regels te ingewikkeld, en bovendien wordt te weinig rekening gehouden met de psychologie van mensen. Het onbedoelde gevolg is dat schuldenaren soms gedwongen zijn nog meer schulden te maken.

U kunt het WRR Rapport hier lezen.